2. Dönem 2. Yazılı 6.Sınıf TDB Çalışma Kağıdı
1- Aşağıdaki Esmâü’l Hüsnaları açıklayınız.
el- Halîm: İnsanlara güzel muamele yapan, onlara şefkatli davranan.
el-Latîf: Kullarına bilmedikleri yönlerden lütuf ve ihsanda bulunan.
er-Refîk: Kullarının davranışlarını incelik ve yumuşaklıkla karşılayan, onlara dostça davranan.
el-Bâsit: Açıp genişleten, bolluk veren.
el-Muhsin: Yaptığı şeyleri iyi, güzel ve sağlam yapan, insanlara ikramda bulunan.
el-Mâni’: Kötü şeylere engel olan.
es-Samed: Kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan, her şeyin kendisine ihtiyaç duyduğu zat.
er-Rakîb: Her işi, her varlığı, her an gören ve her şeyi koruyup gözeten.
el-Vedûd: Çok seven ve çok sevilen.
el-Ehad: Bir, biricik yegâne varlık.
el-Vâhid: Tek ve bir olan.
el-Mü’min: İnananlara güven veren. Güvenilen
2- Aşağıdaki olaylara nezaket açısından nasıl davranmamız gerektiğini açıklayınz. (Cevabı yoktur. Yorum üzerinedir.)
1. Niyet: Kişinin kalben Allah’ın emrini yerine getirmeye meyletmesidir ve bunu dil ile de riyadan kaçınarak ifade etmesidir. Bir ibadetin kabulü için ilk şart, o ibadet için niyet etmektir ki bu niyette Allah rızası için olmalı, dünyevi için olmamalıdır.
2. İhlas: İbadetleri ve salih amelleri riyadan ve menfaatlerden arındırıp sadece Allah rızası için yapmaya denir.
3. Sünnete Uygunluk: Hz. Muhammed’in sözleri, fiilleri ve sahabelerin yaptığı kimi davranışları onaylaması manasına gelmektedir. Hz. Muhammed sünneti ile insanlara inanç, ibadet, hukuk, siyaset, ahlak vs. gibi alanlarda insanlara önder olmuştur ki bunu kimi zaman yaşayarak kimi zaman ise anlatarak insanlara aktarmıştır. İnsanlar sünnete uygun bir şekilde yaşamalıdır ki zaten sünnet olmadan İslam’ın yaşanması mümkün değildir. Mesela namazın hangi vakitlerde kaç rekât ve nasıl kılınacağı hususu, orucun nasıl tutulacağı hususu, kurbanın nasıl kesileceği hususu vs. Hz. Muhammed tarafından açıklanmıştır.
2- Mü’minler Namazlarına Özen Gösterirler
3- Mü’minler İyiliği Emreder, Kötülükten Alıkoyarlar
4- Mü’minler Yoksulun Hakkını Gözetirler
5- Mü’minler İsraftan ve Cimrilikten Kaçınırlar
1- Sözü güzel söylemek, sözünde durmak ve iyilik etmek
2- Alay Etmemek, Zandan Kaçınmak ve Kusurları Örtmek
3-Başkasına Ait Alanlara İzinsiz Girmemek
4- Anne-Babaya Hürmet Etmek
1- Hz. Muhammed, kibar tutumu elinden hiç bırakmamıştır. Hatta ölüler arkasından bile bu tutumunu gerçekleştirmiştir. Örn: Enes bin Malik, Hz. Muhammed’i anlatıyor; Hz. Muhammed’in hiçbir zaman kötü bir söz söylemediğini ve lanet eden biri olmadığını
2- Hz. Muhammed, etrafındaki herkese nezâketle davranmıştır. Örn: Enes bin Malik, Hz. Muhammed’i anlatıyor; «Hz. Muhammed bir kimseyle karşılaşınca onunla musafaha eder, karşısındaki kimse elini bırakmadan elini onun elinden çekmezdi. Karşısındaki kimse yüzünü çevirmeden o da yüzünü muhatabının yüzünde (başka yere) çevirmezdi. Peygamber Efendimizin beraber oturduğu bir kimsenin önüne doğru bacaklarını uzatarak oturduğu görülmemiştir.»
3- Hz. Muhammed, bir kimse hata ettiği zaman o kimseyi toplumda açıkça ismini söylemeden rencide etmeden uyarırdı. Örn: Muâviye’nin namaz esnasında aksıran bir kimseye uyarısı.
4- Hz. Muhammed, her canlıya karşı saygı ve sevgi duyardı. Örn: Hz. Aişe’nin deveye binmesi.
1- Büyüklere karşı kibar olmak da nezaket kurallarındandır;
-Anne ve babaya saygısızlık yapılmamalıdır. Bu hususta Allah, «Rabbin, kendisinden başkasına asla ibadet etmemenizi, ana-babaya iyi davranmanızı kesin olarak emretti. Eğer onlardan biri, ya da her ikisi senin yanında ihtiyarlık çağına ulaşırsa sakın onlara «öf» bile deme; onları azarlama; onlara tatlı ve güzel söz söyle.»
-Büyüklerin yanında ayak uzatma, bacak bacak üzerine atma, bağırarak konuşma ve gülme gibi davranışlar, uygun davranışlar olmamakla birlikte bulunulan bir yere büyükler girdiğinde küçüklerin onlara yer vermesi gerekir.
2- Mahremiyet nezaket kurallarından olup onun sınırlarını aşmadan yakın çevremize karşı kibar olmalıyız;
- İzinsiz bir yere girmemek
-Bir yere girildiği vakit tanıdık var ise selam verme ve hal hatır sorma
-Büyüklere karşı ismiyle hitap etmeme ve onların olduğu ortamda kaba, argo ve küfürlü konuşmayıp onlara hizmet etme
-Bayramlarda büyüklere karşı saygı gösterme, ziyaretlerine gitme, ellerini öpme vs.
-Sofra da büyük başlamadan yemeğe başlamama ve evdeki herkesi sofraya davet etme
-Komşuya, pişen yemekten bir tas göndermek ve komşudan gelen kabı boş göndermemek
3- Hasta ziyareti ve misafir ağırlama nezaket göstergelerindendir. Hz. Muhammed hasta ziyareti ile alakalı «Müslüman’ın Müslüman üzerinde 5 hakkı vardır. Selamını almak, hastalandığında ziyaret etmek, cenazesine katılmak, davetine icabet etmek ve aksırdığında Allah’tan rahmet dilemek»
-Misafir geleceği vakit ev ahalisi temiz kıyafetler giyer, misafirlere yönelik ikramlar hazırlanır, misafir kapıda karşılanır ve uğurlanır.
-Misafir gidileceği vakit ise gidilecek yere haber verilir ve müsaitlik durumları sorgulanır. Ayrıca mümkünse ufak bir hediye alınarakgidilmesi gerekir. Misafir olunan evde özel eşyalar karıştırılmaz. Misafirlikten ayrılırken ise iade-i ziyaret için buyur edilir.
-Hasta ziyareti esnasında, hastaya moral verici olunmalı, hastayı yormamak için kısa ziyaret olmalı, mümkünse ufak bir hediye alınmalı vs.
-Şayet ziyaret edilen yer taziye evi ise yakınlara yardımcı olunur.
4- İlme saygı da nezaket göstergelerinden bir tanesidir;
-Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fetih ettiğinde İstanbul kapılarından hocaları Akşemsettin, Molla Gürânî, Molla Hüsrev, Ak Bıyık Sultan gibi hocaları ile girmişti. Bizanslı kızlar ellerinde çiçekler ile Fatih’i karşılamak istediler. Ancak gençliğinden ötürü Fatih Sultan Mehmet’i padişah zannetmediler ve çiçekleri yaşından ötürü padişah zannettikleri Akşemsettin’e verdiler. Akşemsettin ise padişahın kendisi olmadığını söylemiş ve Fatih Sultan Mehmet’i işaret etmiştir. Fatih Sultan Mehmet ise çiçeklerin hocasına verilmesini, onun hocası olduğunu ifade etmiştir.
5- Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bize geleneklerimizden miras kalan nezaket kurallarını elden bırakmamalıyız. Mesela
- Sosyal medya, görüntülü iletişim araçları vs. gibi mecralar hayatımıza yeni yeni girmiştir. Buralarda geleneğimizin bize öğrettiği nezaket kurallarından uzak hareket etmemeliyiz.
* Kişi bizi görmüyor diye nezaketsiz tavırlar, kaba sözler, mahremiyete saygı göstermeme gibi davranışlardan uzak durmalıyız.
* Yediğimiz, içtiğimiz, giydiğimiz vs. şeylerin resimlerini sosyal medya üzerinden paylaşım yapmamalıyız.
* Çevremizdeki insanlar ile iletişim kurarken telefon ile ilgilenmenin nezaketsizlik olduğunu unutmamız gerekir.
6- Trafikte görgü kurallarına riayet etmek nezaket göstergelerindendir;
- Araç kullanırken sabırlı ve nazik olmalıyız; gereksiz yere korna kullanma, arabaya ve yayaya yol vermeme gibi agresif tutumlardan uzak durmalıyız
- Toplu taşıma araçlarında gereksiz gürültüden kaçınmalı, hasta, yaşlı ve hamilelere yer vermeliyiz
KISSADAN HİSSE;
Mevlana’nın müritlerinden Hanende Osman, hayatının bir döneminde maddi olarak sıkışmıştır. Mevlana ise bu fark eder ve bir yerden bir altın tedarik eder. Sonra Osman ile bir yerde buluşunca ona «Osman! Senin bir adetin vardı. Ara sıra bizimle musafaha ederdin. Bir süre bunu terk ettin. Acaba sebebi nedir? » der. Sonra Osman, Mevlana’nın elini öpmek için ayağa kalkar ve Mevlana ile musafaha ederken altını onun eline sıkıştırır ve «Bu sünneti muhafaza et» buyurur.
KISSADAN HİSSEYE-2
Yorumlar
Yorum Gönder