SAYI BAKIMINDAN İSİMLER

 İMAM HATİP ORTAOKULU DERSLERİM

SAYI BAKIMINDAN İSİMLER

Sayı bakımından kelimeler kendi içerisinde 3 gruba ayrılmaktadır;

Ø  Müfred (Tekil)

Ø  Müsenna / Tesniye (İkil)

Ø  Cem’i (Çoğul)

Müfred

1.     Müfred olan kelime, tekil kelimedir.

2.     İsim olarak kelimenin en yalın halidir.

3.     Öğretmenden veya sözlükten öğrenmek lazım gelir.

Müsenna / Tesniye

1.     Müsenna/Tesniye olan kelime, ikil olan kelimedir. Bu siganın karşılığı Türkçe’de yoktur.

2.     İki varlığa işaret eder.

3.     Müsenna kelime, tekil kelimeden üretilir;

4.     Müsenna kelime yapmak istiyorsak ilk olarak, müfred halinin son harfinin harekesine bakmamız lazımdır.

Ø  Şayet son harfin harekesi Ötre (Damme) ise (Merfu Konumunda ise) formülü;

َانِ-------------

Örnek:           قَلَمٌ  -- قَلَمَانِ

            (İki Kalem)  -- (Bir Kalem)

Ø  Şayet son harfin harekesi üstün (fetha) veya esre (kesra) ise (Mansub veya Mecrur Konumunda ise) formülü;

َينِ-------------

Örnek:      قَلَمٍ – قَلَمَينِ

       (İki Kalem)  -- (Bir Kalem)

Cem’i

1.     Cem’i olan kelime, çoğul olan kelimedir.

2.     Üç veya daha fazla varlığa işaret eder.

3.     Kendi içerisinde Cem’i Müzekker Salim (Düzenli Olarak Müzekker Kelimenin Çoğulu), Cem’i Müennes Salim (Düzenli Olarak Müennes Kelimenin Çoğulu) ve Cem’i Teksir olarak 3 gruba ayrılmaktadır.

4.     Cem’i kelime yapmak istiyorsak ilk olarak, cinsiyetine sonra ise son harfinin harekesine bakmamız lazımdır.

Cem’i Müzekker Salim

1.     Şayet kelime müzekker ise ikinci aşama olarak son harfinin harekesine bakmamız lazım gelir.

Ø  Şayet son harfin harekesi Ötre (Damme) ise (Merfu Konumunda ise) formülü;

ُونَ-------------

Örnek:           مُسْلِمٌ -- مُسْلِمُونَ

   ( Erkek Müslümanlar)  -- (Bir Erkek Müslüman)

 

Ø  Şayet son harfin harekesi üstün (fetha) veya esre (kesra) ise (Mansub veya Mecrur Konumunda ise) formülü;

ِينَ-------------

Örnek:           مُسْلِمٍ -- مُسْلِمِينَ

   ( Erkek Müslümanlar)  -- (Bir Erkek Müslüman)

Cem’i Müennes Salim

1.     Şayet kelime müennes ise ikinci aşama olarak son harfinin harekesine bakmamız lazım gelir.

Ø  Şayet son harfin harekesi Ötre (Damme) ise (Merfu Konumunda ise) formülü;

َاتٌ-------------

Örnek:           مُسْلِمَةٌ – مُسْلِمَاتٌ

   ( Bayan Müslümanlar)  -- (Bir Bayan Müslüman)

 

Ø  Şayet son harfin harekesi üstün (fetha) veya esre (kesra) ise (Mansub veya Mecrur Konumunda ise) formülü;

َاتٍ-------------

Örnek:       مُسْلِمَةٍ – مُسْلِمَاتٍ

   ( Bayan Müslümanlar)  -- (Bir Bayan Müslüman)

Cem’i Teksir

1.     Bu tarz çoğullar, düzensiz çoğullar olup, belli bir kuralı yoktur. Bu denli bunları ya sözlükten ya da öğretmenden öğrenmek gereklidir.

Örnek:           كِتَابٌ  -- كُتُبٌ

دَفْتَرٌ – دَفَاتِرٌ