YEZİDİLİK

İMAM HATİP DERSLERİM 

YEZİDİLİK

1. Yezidilik daha çok Türkiye, Irak, Suriye ve İran’da görülen bir inanıştır. Bu gruba Yezidi isminin verilmesinin arka planında;

Ø    İran’ın Yezd şehrinden gelen köklerinin olması

Ø    Farsça’da "melek, tanrı" anlamında ized kelimesinin kullanılması

Ø    Tanrıya kulluk edenler anlamında ezidi, izidi denilmesi

Ø    Emevi halifesi I. Yezid’e bağlılıkları şeklinde görüşler vardır.

2. Yezidiler kendilerine Ezidi derler. Yezidiliğe asıl şeklini 12. yüzyılda yaşamış olan Adî b. Müsafir vermiştir.

3. Günümüzde yaklaşık 750 bin civarında Yezidi olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’de Siirt, Batman, Mardin, Urfa ve Diyarbakır’da 50.000 civarında Yezidi yaşamaktadır.

4. Yezidiler, Mushaf-ı Reş (Kara Kitap) ve Kitabu’l-Cilve (Vahiy Kitabı) isimli kitaplarını kutsal sayarlar.

5. Yezidiliğin Temel İnanç Sistemleri;

Ø    Yezidi inancının merkezinde Tanrı ile O’nun yarattığı yedi melek ve onları idare eden Melek Tâvûs bulunmaktadır.

Ø    Yezidiler Tanrı’ya, Hudâ derler. Bu Tanrı, evreni bu yedi melek aracılığıyla yönetir. Bu yedi melek, Azazil, Derdail, İsrafil, Mikail, Cebrail, Samuel ve Nurael’dir. Bu melekler sırasıyla Yezidi dinî önderleri olan Şeyh Adî, Şeyh Hasan, Şeyh Şemseddin, Şeyh Ebû Bekir, Şeyh Sâceddin, Şeyh Sadreddin ve Şeyh Fahreddin’de bedenleşmiştir.

Ø    Meleklerin içinde özellikle Tâvûs kuşu şeklinde resmedilen Melek Tâvus önemlidir. Yezidilere göre Adem yaratılınca Tanrı’ya olan bağlılığından dolayı Melek Tâvûs, ona secde etmeyi reddedince isyan etmiş ve Tanrı’ya asi bir konuma düşmüştür. Ardından bu hususa o kadar üzülür ki gözlerinden akan yaşlar, cehennem ateşini söndürür. Tanrı onun bu samimiyetini görünce onu affeder ve dünyanın idaresini ona devreder.

Ø    Yezidiler, özellikle sabah ve akşam vakitlerinde ayin yaparlar. Bu vakitlerde güneşe dönerek şöyle bir dua ederler: “Ey şems! Bizi bedbahtlığa ve düşmanlığa karşı koru. Ey Rab! Milletine lütufkâr ol, onu müreffeh kıl, neslimizi koru. Şahidimiz Melek Tâvus’un ismidir”.

Ø    Yezidilerin özel bir mabedleri yoktur, bir Ezidi için evliya mezarları, dağlar, pınar kenarları ayin yerleridir.

Ø    Yezidiler aralık ayının ilk pazartesi gününden başlamak üzere üç gün ve 18 Şubat’taki Hızır-İlyas bayramından önce üç gün olmak üzere yılda iki kez oruç tutarlar.

Ø    Yezidiler Hac görevi için Adî b. Müsafir’in türbesi 15-20 Eylül tarihleri arasında ziyaret edilir.

Ø    Yezidilik’te;

·  Fasulye, marul (peygamber ismine benzediği için), bakla, lahana gibi sebzelerle, balık (Hz. Yunus’u sakladığı için saygısızlık olmasın diye), geyik, domuz ve horoz eti yemek haramdır.

· Melek Tâvus’un rengi olan mavi renkli elbise giymek de yasaktır.

· Bıyık kesmek günahtır.

· Yılan, akrep, boğa gibi hayvanlar kutsal sayılır.

·  Şeytan, mel‘un, lânet gibi kelimeler Melek Tâvus’u ima ettiği düşüncesiyle telaffuz edilmez.

· Beyaz, siyah, kırmızı, yeşil ve kahverengi gibi renkler kutsal kabul edildiğinden daha çok bu renklerde elbiseler giyilir.