MUSEVİ HAHAMBAŞILIĞI

İMAM HATİP DERSLERİM

 MUSEVİ HAHAMBAŞILIĞI

1. Türkiye’deki Yahudilere Musevi denir.

2. Haham kelimesi sözlük anlamı olarak İbranice ve Aramice’de "bilge, yetenekli kişi" anlamına gelmektedir. Terim olarak ise Tanah (Yahudi Kutsal Kitabı) ve Talmud (Tanah’ın yorumu, tefsiri) üzerinde yeterli eğitimi alıp sonrasında belirli bir Yahudi cemaatine ruhani önderlik yapan kişiye denilir. Bir başka deyişle Musevi din adamıdır.

3. Hahamların görevleri;

Ø    Dinî konularda öğreticilik

Ø    Sinagogun idaresi, ayinleri, evlilik, cenaze gibi merasimleri yönetme

Ø    Vaaz ve irşad gibi görevleri

Ø    Bununla birlikte hahamlığı, Hıristiyanlık’taki ruhban sınıfı olarak düşünmek yanlış olur. Hahamlar kendi işleriyle meşgul olmakla beraber dinî görevleri de yerine getirebilir. Günümüzde Ortodoks Yahudilik kadınların haham olmasını uygun bulmaz. Fakat Reformist Yahudilerde kadın hahamlar vardır.

4. Yahudiler yaşadıkları hemen hemen her ülkede Yahudilerin çıkarlarını korumak, dinî yaşayışlarını yönlendirmek ve Yahudi olmayan yönetimlerle Yahudi cemaatleri arasındaki ilişkileri düzenlemek gibi birtakım gerekçelerle hahambaşılıklar kurmuşlardır.

5. Günümüzdeki en önemli hahambaşılık İsrail içeresindedir. Ancak şunu belirmek gerekir ki dünyadaki tüm Yahudilerin bağlı olduğu bir hahambaşılık makamı yoktur.

6. Osmanlı İmparatorluğu’nda hahamlık resmî bir makam olarak 1835 yılında tanınmıştır. Çünkü Osmanlı’da gayrimüslim unsurlar "millet" sistemi ile yönetilmekteydi. Bu sisteme göre Yahudilere ve diğer tüm azınlıklara din, dil, eğitim ve özel iç hukukları hususunda bir takım serbestlik verilmiş ve bunların sevk ve idaresi ilgili dinî grubun liderine bırakılmıştı. Onların çözemedikleri hususlarda Osmanlı Devleti'nin hukuku devreye girmekteydi.

7. Günümüzde Türkiye’de Beyoğlu’nda hahambaşılık, görevini icra etmeye devam etmektedir.

NOT: II. Beyazıt, 1492 yılında Elhamra Kararnamesi ile (Endülüs Emevî devletini İspanya toprakları üzerinde hakimiyetinin bitmesiyle birlikte Yahudilerin soykırıma uğraması) İspanya’yı terk etmek zorunda bırakılan Yahudilere kucak açmış; Kemal Reis komutasında Osmanlı donanmasını İspanya’ya göndererek, 150 bin Yahudi’nin güvenle, Osmanlı topraklarına ulaşmasını sağlamıştır.