CENAZE ADABI

 İMAM HATİP DERSLERİM

CENAZE ADABI

1. Vefat Anında Yapılması Gerekenler

1. Ölüm, yeryüzündeki bütün canlılar için geçerli olan ilahi bir kanundur. Her canlı için kaçınılmaz bir sondur. Bir kimsenin ölüm zamanını sadece Yüce Allah bilir. Yüce Allah ölüm ile ilgili şöyle buyurmuştur:

“De ki: Kaçıp durduğunuz ölüm, muhakkak sizi bulacaktır...” (Cuma suresi, 8. ayet)

“Nerede olursanız olun sağlam ve güçlendirilmiş kaleler içinde bulunsanız bile ölüm size ulaşacaktır...’’ (Nisa suresi, 78. ayet)

2. Hz. Muhammed’de her fırsatta ümmetini ölüm hakkında uyarmıştır; “Ensardan bir kişi Hz. Peygamber’e (s.a.v.) gelerek şöyle sordu: "Ey Allah’ın Resulü! Müminlerin hangisi daha faziletlidir?’ Hz. Peygamber (s.a.v.), ‘Ahlak bakımından en güzel olanları." buyurdu. Sonra adam, ‘Müminlerin hangisi daha akıllıdır?’ diye sordu. Hz. Peygamber (s.a.v.), "Ölümü en çok hatırlayıp nefsini hesaba çekenleri ve ölümden sonrası için en güzel şekilde hazırlananları. İşte onlar en akıllı olanlardır." şeklinde cevap verdi.”

3. İslam inancı bakımından ölüm bir son değil yeni bir hayatın başlangıcıdır. İnsan ne zaman, nerede ve nasıl öleceğini bilmediğine göre her an ölüme hazır olmalıdır. Ölümü unutmamalı, Allah’ın rızasına uygun iş ve davranışlar yapmalıdır. Hem dünyada güzel işler yaparak yaşamanı güzelleştirmeli hem de ahireti için hazırlanmalıdır.

4. Bir mümin başına ne kadar şiddetli bir sıkıntı gelirse gelsin ölümü arzu etmemelidir. Bu konuyla ilgili Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:

"Hiçbiriniz başına gelen bir zarar ve felaket sebebiyle asla ölümü temenni etmesin! Eğer buna mecbur kalırsa şöyle desin; Allah'ım! Hayat hakkımda hayırlı olduğu müddetçe beni yaşat; ölüm hakkımda hayırlı olunca da benim ruhumu al!”

5. Müslümanların vefat eden bir Müslümana karşı yerine getirmeleri gereken dinî sorumlulukları vardır. Vefat eden kişinin yakınlarının yerine getirilmesi gereken görevleri, Peygamberimiz hem sözleriyle belirtmiş hem de davranışlarıyla göstermiştir. Vefat eden Müslümanlara karşı yapılması gereken dini sorumluluklar;

Ø    Cenaze namazını kılmak

Ø    Defnetmek

Ø    Borçlarını Ödemek

Ø    Vasiyetini yerine getirmek

Ø    Taziyede Bulunmak

Ø    Mirasını hak sahiplerine dağıtmak

Ø    Vefat eden kişiyi yıkamak

Ø    Kefenlemek

6. Son nefesine yaklaşmış ve ölmek üzere olan Müslümana muhtazar denir. Ölüm anı yaklaşan kişi;

Ø    Ziyaret edilmelidir.

Ø    Kendisine ve yakınlarına sabır dilenmelidir.

Ø    Helallik alınmalıdır.

Ø    Moral verilmelidir.

Ø    Dua edilmelidir.

Ø İyileşme ümidi kalmamış hastaya, onu incitmeyecek bir şekilde, herhangi bir vasiyetinin bulunup bulunmadığı sorulur. Vasiyette bulunursa şahitler huzurunda yazılır.

Ø Ölmek üzere olan kişi, mümkünse yüzü kıbleye gelecek şekilde sağ tarafa yatırılmalıdır. Mümkün değilse başı hafifçe yükseltilip ayakları kıbleye doğru uzatılarak sırt üstü yatırılmalıdır. Bu da mümkün değilse sıkıntı verilmeyecek şekilde en uygun konumda yatırılmalıdır.

7. Ölüm döşeğindeki hastanın ağzı genellikle susuzluktan kurur. Hastanın hizmetinde bulunanlar bir miktar suyla sık sık onun ağzını ıslatmalı ve susuzluğunu gidermelidir.

8. Ölümü yaklaşmış olan kişiye sesli bir şekilde kelime-i tevhidi söylemesi hatırlatılmalıdır. Hz. Muhammed "Kimin son sözü ‘Lâ ilâhe illallah’ olursa, o kişi cennete girer” buyurmuştur. Dolayısıyla hatırlatmada bulunmak sünnet olmakla birlikte kişiye söylemesi için ısrar edilmemeli, sadece kişinin yanında kelime-i tevhid ve kelime-i şehadet okunmalıdır. Bu telkin tövbeyi de içine alacak şekilde şöyle yapılabilir:

9. Peygamberimiz ölen kişinin yanında Yâsîn veya Ra’d surelerini okumayı tavsiye etmiştir. Aynı zamanda ölüm döşeğindeki kişinin yakınlarına helalleşmeleri için haber verilmelidir.