İMAM HATİP DERSLERİM
ALAK SURESİ 1-5 VE TEFSİRİ
Alak Suresi ;
1- Mekki
bir suredir.
2- İlk 5 ayeti Hz. Peygamber’e indirilen ilk ayetlerdir.
3- Sure adını ikinci ayette geçen alak kelimesinden almaktadır. Ayrıca bu sureye “İkra” ve İkra Bismi Rabbike” isimleri de verilmiştir.
4-Surenin tamamı 19 ayetten meydana gelmektedir.
اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذٖى
خَلَقَ
Yaratan Rabbinin Adıyla Oku
1-Surenin “İkra” emriyle başlaması ve bu
emrin ise iki defa tekrar edilmesi insan hayatındaki okumanın
önemini göstermektedir.
2-“İkra”
emrinin ilk muhatabı Hz. Muhammed’dir. Fakat bu emir onun şahsına münhasır değil bütün Müslümanlığa yöneliktir.
3-Allah ayette oku emrini vermiş ama neyin okunacağını ifade etmemiştir. Buradan da şu mana
çıkarılmaktadır. Allah Kur’ân başta olmak üzere
her şeyin okunmasını emretmektedir. Böylece kâinatı okuma gerçekleşecektir. Fakat bu okumanın “Bismi Rabbike” ifadesine göre olması şarttır. Çünkü Hz. Muhammed’in de ifade
ettiği üzerine “Besmele ile başlamayan hiçbir önemli iş başarıya
ulaşamaz”
خَلَقَ الْاِنْسَانَ مِنْ
عَلَقٍ
O, insanı alaktan yarattı
1-İnsan
alaktan yaratılmıştır. Alak kelimesinin kelime anlamı “yapışmak, kan emen kurtçuk, değerli şeydir”. Fakat burada kullanılan manası kelime manası olmamakla
birlikte “ana rahminde döllenen zigot” manasına
gelmektedir. Bu mana onun maddi yönüne işaret etmektedir. Bu kelimenin bir manevi ciheti
vardır ki o da ilgi, sevgi, şefkat, aşk gibi manalara gelmektedir.
2-O
halde diyebiliriz ki Allah hem maddi hem de
manevi boyutu olan alak ile insanı
yaratmıştır ki bu yaratmada sevgi ve şefkat söz konusudur.
اِقْرَاْ وَرَبُّكَ الْاَكْرَمُ
اَلَّذٖى عَلَّمَ بِالْقَلَمِ عَلَّمَ الْاِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ
Oku! Senin Rabbin en cömert olandır. O, Kalemle yazmayı
öğretendir. İnsana bilmediğini öğretendir.
1-Bu ayette “İkra” ve “Ekram” kelimeleri ilgi çekmektedir.
2-“İkra” kelimesi ilk ayette geçmekte ve bu ayette de
geçerek tekrara uğramaktadır. Bunun
anlamı okuyup bir şeyler öğrenmenin ancak tekrar etmek ile
olduğudur.
3-“Ekram” kelimesi “keremi sonsuz, cömertliği
sınırsız olan” manasına gelmektedir. Bu sıfatın bir gereği
ve yansıması olarak Allah, kullarından hiçbir şeyi
esirgememiş ve onlara her şeyi vermiştir ki Allah’ın insana kalem ile yazmayı
öğretmesi veya yazma kabiliyeti vermesi Allah’ın insana karşı en büyük
cömertliğidir. Çünkü kalem yazı yazma ve bilgiyi koruma
işleminin en önemlisidir. Bu nedenledir ki Taberi de
kalemi Allah’ın insanoğlu için en büyük nimet olarak ifade etmiştir. Fakat bu nimeti evveliyatlı olarak tanımak ve
kullanmasını öğrenmek lazım gelir. Aksi halde kalemi işlevsel hale getirmek
muhaldir.
4-Öğrenmek işi ancak usta
öğretisi ile gerçekleşir. Buradaki
usta Allah’tır. Yüce
Allah yetenek işi olan ve bu denli her insanın özünde olan yazmayı insanlara
öğretendir. İnsanlar bu kabiliyetini öğrenerek aslında yeteneğinin üzerini açmış
olmaktadırlar.
Yorumlar
Yorum Gönder