ALAK SURESİ 1-5 VE TEFSİRİ

 İMAM HATİP DERSLERİM

ALAK SURESİ 1-5 VE TEFSİRİ

Alak Suresi ;

1- Mekki bir suredir.

2- İlk 5 ayeti Hz. Peygamber’e indirilen ilk ayetlerdir.

3- Sure adını ikinci ayette geçen alak kelimesinden almaktadır. Ayrıca bu sureye “İkra” ve İkra Bismi Rabbike” isimleri de verilmiştir.

4-Surenin tamamı 19 ayetten meydana gelmektedir.

اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذٖى خَلَقَ

    Yaratan Rabbinin Adıyla Oku

1-Surenin “İkra” emriyle başlaması ve bu emrin ise iki defa tekrar edilmesi insan hayatındaki okumanın önemini göstermektedir.

2-“İkra” emrinin ilk muhatabı Hz. Muhammed’dir. Fakat bu emir onun şahsına münhasır değil bütün Müslümanlığa yöneliktir.

3-Allah ayette oku emrini vermiş ama neyin okunacağını ifade etmemiştir. Buradan da şu mana çıkarılmaktadır. Allah Kur’ân başta olmak üzere her şeyin okunmasını emretmektedir. Böylece kâinatı okuma gerçekleşecektir. Fakat bu okumanın “Bismi Rabbike” ifadesine göre olması şarttır. Çünkü Hz. Muhammed’in de ifade ettiği üzerine “Besmele ile başlamayan hiçbir önemli iş başarıya ulaşamaz”

~~96.2~
خَلَقَ الْاِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ

O, insanı alaktan yarattı

1-İnsan alaktan yaratılmıştır. Alak kelimesinin kelime anlamı “yapışmak, kan emen kurtçuk, değerli şeydir”. Fakat burada kullanılan manası kelime manası olmamakla birlikte “ana rahminde döllenen zigot” manasına gelmektedir. Bu mana onun maddi yönüne işaret etmektedir. Bu kelimenin bir manevi ciheti vardır ki o da ilgi, sevgi, şefkat, aşk gibi manalara gelmektedir.

2-O halde diyebiliriz ki Allah hem maddi hem de manevi boyutu olan alak ile insanı yaratmıştır ki bu yaratmada sevgi ve şefkat söz konusudur.

اِقْرَاْ وَرَبُّكَ الْاَكْرَمُ اَلَّذٖى عَلَّمَ بِالْقَلَمِ عَلَّمَ الْاِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ

Oku! Senin Rabbin en cömert olandır. O, Kalemle yazmayı öğretendir. İnsana bilmediğini öğretendir.

1-Bu ayette “İkra” ve “Ekram” kelimeleri ilgi çekmektedir.

2-“İkra” kelimesi ilk ayette geçmekte ve bu ayette de geçerek tekrara uğramaktadır. Bunun anlamı okuyup bir şeyler öğrenmenin ancak tekrar etmek ile olduğudur.

3-“Ekram” kelimesi “keremi sonsuz, cömertliği sınırsız olan” manasına gelmektedir. Bu sıfatın bir gereği ve yansıması olarak Allah, kullarından hiçbir şeyi esirgememiş ve onlara her şeyi vermiştir ki Allah’ın insana kalem ile yazmayı öğretmesi veya yazma kabiliyeti vermesi Allah’ın insana karşı en büyük cömertliğidir. Çünkü kalem yazı yazma ve bilgiyi koruma işleminin en önemlisidir. Bu nedenledir ki Taberi de kalemi Allah’ın insanoğlu için en büyük nimet olarak ifade etmiştir. Fakat bu nimeti evveliyatlı olarak tanımak ve kullanmasını öğrenmek lazım gelir. Aksi halde kalemi işlevsel hale getirmek muhaldir.

4-Öğrenmek işi ancak usta öğretisi ile gerçekleşir. Buradaki usta Allah’tır. Yüce Allah yetenek işi olan ve bu denli her insanın özünde olan yazmayı insanlara öğretendir. İnsanlar bu kabiliyetini öğrenerek aslında yeteneğinin üzerini açmış olmaktadırlar.